Hàng năm, khi thời tiết bắt đầu chuyển sang sắc xuân. Cả bầu trời bắt đầu chuyển sang một màu áo mới, màu áo của sự tươi mới và sức sống mới. Cùng vào khoảng thời gian này, có rất nhiều ngày lễ và các lễ cúng vô cùng đặc biệt đối với văn hóa tín ngưỡng của người dân Việt Nam. Một trong những nghi lễ vô cùng quan trọng được thực hiện ngay thời điểm đầu xuân – Đó chính là lễ cúng vía trời hay còn gọi là lễ cúng mùng 9 đầu năm.
- Cúng dường tam bảo là gì? Ý nghĩa của việc Công đức, Cúng dường
- Lễ cúng thôi nôi cho Bé Trai, Bé Gái cần những gì? Giờ nào?
- Cúng cô hồn tháng 7 thế nào là CHUẨN? Đồ Cúng, Bài văn Khấn
Nội dung bài viết
1. Cúng vía trời mùng 9 tết
Lễ cúng mùng 9 tháng giêng hàng năm ngoài tên gọi là cúng vía trời còn có tên gọi khác là lễ cúng Ngọc Hoàng đại đế. Phong tục cúng Ngọc Hoàng mùng 9 tết này được xuất phát từ văn hóa tín ngưỡng của người gốc Hoa.
Tại sao lại chọn ngày mùng 9 tháng giêng hàng năm làm ngày cúng vía trời?
Theo như văn hóa tín ngưỡng, trong các số được đánh từ 1 đến 9 mỗi một con số mang một ý nghĩa rất riêng. Dựa theo ý nghĩa này, người xưa đã lựa chọn ngày để làm lễ cúng vía trời.
Số đầu tiên – Số 1 tượng trưng cho sự vĩ đại, lớn lao của tạo hóa. Số 2 biểu thị cho trời và đất. Số 3 ý nghĩa là tam tài, tức là trời – đất – người. Số thứ 4 nói về 4 kiểu khí tượng gọi là: nhật – nguyệt – tinh – thần. Số 5 biểu trưng cho vòng tròn ngũ hành bao gồm: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Số 6 biểu thị cho sự hòa hợp của trời, đất cùng 4 phương Đông – Tây – Nam – Bắc. Số 7 biểu thị cho chòm sao Bắc Đẩu. Số 8 mang ý nghĩa biểu trưng cho Bát quái: càn, cấn, khảm, chấn, tồn, ly, đoài và khôn. Số 9 biểu thị cho 9 phương trời, sự bao la rộng lớn.
Dựa theo những ý nghĩa của từng con số, người xưa đã lựa chọn số 9 làm ngày cúng, số 1 làm tháng cúng để biểu thị rõ nét về thế giới vũ trụ. Chỉ có người có chức cao nhất là Ngọc Hoàng đại đế mới có thể là người điều khiển trời, đất, vạn vật sinh sôi nảy nở.
Ý nghĩa cúng mùng 9 tháng giêng
Lễ cúng mùng 9 tháng giêng đầu năm, như đã nói thì đây là lễ cúng Ngọc Hoàng. Đây không chỉ là một nghi lễ đơn giản mà còn là một nghi lễ mang rất nhiều ý nghĩa. Thời điểm đầu năm mới, đây còn được biết đến là thời điểm khởi đầu cho rất nhiều sự hy vọng. Chính vì vậy, con người sử dụng ngày cúng này để xin ban phước lành, thuận buồm xuôi gió, sức khỏe – gia đình – công việc luôn luôn được suôn sẻ. Đặc biệt, đối với những người làm nông, lễ cúng này là mong ước, Ngọc Hoàng đại đế sẽ giúp người dân có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
2. Cách cúng vía trời mùng 9
Phong tục cúng vía trời được người dân ta cũng như người Hoa duy trì đến ngày nay. Theo quan niệm, cúng vía trời phải được cúng vào giờ Tý, lúc bắt đầu một ngày mới khi mặt trời còn chưa mọc. Vậy phải chuẩn bị lễ vật cúng mùng 9 tháng giêng như thế nào?
Lễ vật cúng vía trời
Trong mâm cúng mùng 9 tháng giêng đơn giản không thể thiếu: những nén nhang, đèn cầy (hoặc có thể sử dụng nến cốc), 1 bình hoa tươi, trà (hoặc có thể dùng nước trắng thông thường. Tuy nhiên, một mâm lễ cúng vía trời (cúng Ngọc Hoàng đại đế) đầy đủ, đúng thủ tục và chính xác nhất thì bao gồm: hương, đăng (còn gọi là đèn), hoa, trà, quả và phẩm. Những lễ vật đó còn được gọi là “lục lễ”.
Trong “lục lễ”, lễ vật là những nén nhang – đèn cầy – hoa dùng để cúng, các bạn có thể chuẩn bị giống những lễ cúng thông thường theo truyền thống của người Việt Nam. Tuy nhiên, phần trà cúng Ngọc Hoàng cách chuẩn bị có hơi khác 1 chút. Trà cúng trong ngày cúng vía trời là loại trà khô, được rót vào 9 chiếc chén nhỏ hoặc có thể trong 9 chiếc chum nhỏ.
Điều chú ý nhất trong mâm lễ vật cúng vía trời cần chú ý nhất và khác hoàn toàn với những lễ cúng khác chính là phần “phẩm”. Phẩm ở đây được hiểu là vật phẩm để cúng tế trời. Các loại vật phẩm dùng để cúng lên Ngọc Hoàng đại đế phải là những đồ khô. Một số loại vật phẩm có thể dùng để cúng: bột bán kim, bột khoai mì, nấm đông cô, nấm mèo, bún tàu, tàu hũ, nấm phổ tai, táo tàu sấy… Khi lựa chọn vật phẩm, các bạn phải chú ý đến số lượng của mỗi loại vật phẩm – Nên lấy theo số lẻ là 5, 7 và 9.
Bên cạnh những đồ lễ trên, các gia chủ còn phải chuẩn bị thêm mía cùng với đường đổ khuôn. Phần mía, gia chủ phải mua một cặp mía vỏ vàng, đặc biệt phải còn nguyên cả ngọn. Phần đường đổ khuôn, các gia chủ có thể mua từ trong tết sẽ dễ mua hơn tại các cửa tiệm bán đồ thờ. Đường đổ khuôn là một loại đường thỏi được làm từ đường mía thêm chút màu vàng, đỏ hồng rồi đổ vào khuôn thành các hình dạng khác nhau. Tùy vào nhu cầu và phong thủy, gia chủ có thể lựa chọn đường đổ khuôn hình lục giác, hình thỏi vàng, hình kỳ lân…
Vàng mã
Vàng mã gia chủ cần chuẩn bị những thếp tiền vàng (đặc biệt phải có màu vàng), một cặp thùng giấy (một cái màu vàng và một màu bạc).
Bài cúng mùng 9 tháng giêng
Văn cúng mùng 9 tháng giêng, bài cúng tiên sư mùng 9 gia chủ phải chuẩn bị thật chu đáo thì mới hiệu nghiệm và mới đến được với Ngọc Hoàng. Cách khấn cúng bài văn cúng phải thật thành tâm, nêu rõ tên gia chủ, địa chỉ và ý nguyện của gia đình mình cùng với Ngọc Hoàng đại đế.
Đọc tiếp: Nghi lễ cúng đầy tháng cho Bé Trai, Bé Gái đơn giản ở 3 Miền
