Nói đến những di tích Phật giáo có tuổi thọ lâu đời, không thể không nhắc đến Chùa Dạm ở Bắc Ninh. Nơi được xem là cội nguồn của những giá trị Phật giáo cổ xưa và lớn nhất Việt Nam. Bắt đầu từ triều Lý, một vương triều tôn sùng đạo Phật, đã bắt đầu xây dựng cho nơi đây nhiều công trình kiến trúc lừng danh mà đến nay vẫn còn vang dội.
Nội dung bài viết
1. Chùa Dạm Bắc Ninh ở đâu?
Là một thắng cảnh điển hình đại diện cho bộ mặt văn hóa của Bắc Ninh. Chùa Dạm với nhiều giá trị cổ xưa tọa lạc tại xã Nam Sơn, Quế Võ, Bắc Ninh. Chùa thuộc hệ phái Bắc Tông.
Là ngôi chùa có tuổi thọ ngàn năm tuổi nằm ở sườn phía Nam núi Đại Lãnh, đến nay chùa Dạm vẫn giữ được nhiều vết tích gợi nhắc về một vương triều Lý hào hùng từng trải qua.
2. Lịch sử chùa Dạm Bắc Ninh
Nằm ở lưng chừng sườn núi, mỗi bậc đá rêu phong, mỗi nét hoa văn chạm trổ ở chùa Dạm đều như mở ra những giả thiết kiến trúc và những huyền thoại gắn liền với vùng đất nơi đây.
Quá trình hình thành
Chùa Dạm có tên chữ là Cảnh Long Đồng Khánh tự hay Đại Lãm Tự. Vào năm Quảng Hựu thứ 1 tức năm 1805, Thái hậu có tên là Ỷ Lan đi ngắm cảnh ngang đây xét thấy vị trí này có phong cảnh hữu tình, sông núi đẹp nên có ý định muốn xây dựng tháp.
Đến đời Quảng Hựu thứ 2, năm 1806, vua Lý Nhân Tông chính thức cho xây dựng chùa trên núi Đại Lãm.
Dưới thời Lý, chùa được xây dựng trên vùng đất có quy mô rộng 8.000m2, liên tục trong khoảng thời gian dài suốt nhiều năm.
Giữa quá trình xây dựng, nhà vua từng chính thức đặt chân đến đây xem tiến độ thi công cũng như khấn vái, cầu an.
Chùa Dạm hoàn thành vào năm 1094, 3 cây tháp to lớn uy nghi trước sân và tên chùa là do vua ban tặng.
Quy mô đồ sộ của chùa Dạm một phần mang ý nghĩa thể hiện sự tự tin của nhà vua trước vấn đề độc lập đất nước, phần khác nói lên tinh thần đề cao Phật giáo của vương triều nhà Lý.
??? TÌM HIỂU: Chùa 1 Cột thời Lý
Quá trình trùng tu, sửa chữa
Xây dựng trên địa hình vùng núi, chùa Dạm có tận 4 lớp nền nhằm mục đích bám chặt vào lòng đất.
Mỗi lớp nền đều được tạo nên từ những tảng đá cỡ lớn chống quá trình xói mòn vào những mùa mưa. Nối tiếp các lớp nền là những bậc thềm lát đá.
Mỗi tầng nền phía trên đều là gạch ngói thời Lý với những họa tiết, hoa văn nhiều hình dạng rất nghệ thuật.
Chùa Dạm quy mô to lớn đến mức, dân gian lưu truyền lại câu chuyện kể rằng, hàng tháng sau ngày rằm các vị sư mới đóng cửa chùa.
Cửa chùa đóng từ tận lúc mặt trời bắt đầu lặn cho đến khi trăng đã lên cao mới có thể hoàn thành đóng được hết tất cả các cửa.
Sau thời kì chiến tranh kháng chiến chống Pháp, ngôi chùa Dạm to lớn ngày nào bị tàn phá nặng nề trở nên đổ nát đến hoang tàn.
Ngày nay, nếu như có dịp đến thăm nơi này, du khách chỉ có thể chứng kiến những di tích còn sót lại của ngôi chùa một thời lừng danh.
?️?️?️ LÀM RÕ: Điểm nổi bật của Chùa Hương ở Hà Nội
3. Bí ẩn về cột đá chùa Dạm
Nổi tiếng nhất trong các sự tích liên quan đến chùa Dạm là bí ẩn về cột đá dựng trước chùa có tuổi thọ hàng ngàn năm tuổi.
Truyền thuyết về cột đá chùa Dạm
Truyền thuyết kể lại rằng, vì muốn xâm lược nước ta nên người phương Bắc đã đem linh hồn Cao Biền trấn giữ nơi đây.
Họ mua chuộc người lần lượt đốt 100 nén hương để linh hồn Cao Biền sống dậy làm sụp đổ vương triều nhà Lý.
Đoán được ý đồ xấu xa này, một người dân nơi đây đã đốt luôn 100 nén hương cùng lúc với mục đích không để linh hồn Cao Biền sống lại.
Cột đá dựng lên nhằm để tưởng nhớ về vị anh hung giấu tên đã mạnh dạn làm điều này.
Dù trãi qua thời gian hàng ngàn năm, thế nhưng cột đá ấy đến hôm nay vẫn còn nguyên vẹn và sừng sửng.
Cũng bởi vì liên quan đến những truyền thuyết ấy, thế nên chẳng ai dám động vào cột đá nổi tiếng linh thiên này.
⚠️⚠️⚠️ XEM NGAY: Một số địa điểm du lịch nổi tiếng bên cạnh chùa Thầy
Giải mã bí ẩn cột đá ở chùa Dạm
Cột đá ở chùa Dạm vốn có tên gọi là Lãm Sơn, được các nhà sử học xem là một công trình nghệ thuật mang nhiều giá trị đặc sắc.
Tận đến ngày nay, nhiều bí ẩn về cột đá này vẫn còn nhiều điều chưa thể làm sáng tỏ.
Cột đá Lãm Sơn gồm hai phần chính. Khối gốc có hình dạng như một hộp vuông, cạnh có chiều dài 1, 4 m và 1, 6 m. Phần còn lại là khối ngọn với đường kính 1, 3m.
Điểm nổi bật nhất phải kể đến chính là phần trụ tròn với nét chạm khắc tinh tế hình ảnh đôi rồng trong tư thế vươn cao đang hướng về viên ngọc tỏa sáng.
Cặp rồng đậm nét điêu khắc thời nhà Lý, thân tròn uốn lượn, chân chim, bờm búi như đuôi cờ bay phất phới.
Thực tế thì nhiều người không tin vào truyền thuyết và cho rằng, cột đá chính là một trong những mố để dựng ngôi chùa một cột xưa kia.
Cuộc tranh cãi bấy giờ nổ ra khi một số nhà học giả khác lại đưa ra kết luận mới.
Họ cho rằng, rất có thể phần đỉnh cột là tòa sen thay vì đồng ý với giả thuyết có một ngôi chùa hình thành trên đỉnh cột.
Các nhà nghiên cứu ở phe này còn đưa ra một lập luận bổ sung đó là, hình rồng được chạm khắc ở dưới tòa sen, bàn thờ Phật vốn khá phổ biến vào thời nhà Lý.
Cột đá ở chùa Dạm ngày nay dưới thời Lý từng được người đời ca tụng là một báu vật.
Mặc dù, không còn được nguyên vẹn mà hình dạng lẫn các bí ẩn của cột Lãm Sơn đều bị chôn vùi theo thời gian.
Tuy nhiên, giá trị lịch sử và nghệ thuật của cột đá và chùa Dạm danh tiếng ngày nào mang lại là vô giá, mà bất kì ai cũng không thể chối bỏ.
??? THAM QUAN: Những công trình kiến trúc ấn tượng tại Chùa Láng
4. Hướng dẫn đường đi đến Chùa Dạm
Được biết đến là một trong 5 ngôi chùa nổi tiếng bậc nhất của thành phố Bắc Ninh. Vì vậy, việc di chuyển tới chùa Dạm cũng không quá khó khăn.
Trên thực tế, gần như ai sinh ra ở mảnh đất quan họ đều biết được đường tới chùa. Điều này rất thuận tiện cho bạn trong việc hỏi đường.
Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ hướng dẫn tới bạn đọc 2 cách để tới chùa Dạm nhanh nhất, giúp bạn chủ động hơn trong việc di chuyển.
-
Cách đi đến Chùa Dạm bằng xe máy, ô tô
Nằm cách thành phố Bắc Ninh không quá xa. Vì vậy, khi di chuyển đến chùa Dạm bằng phương tiện gia đình, bạn có thể đi theo tuyến đường sau đây:
Từ trung tâm thành phố, bạn đi dọc theo đường Nguyễn Đăng Đạo, di chuyển khoảng 5 km.
Sau đó, khi đến khu vực Sơn Trung, bạn rẽ trái vào đường Nam Sơn, đi thêm khoảng 300m nữa là tới được chùa.
-
Cách đi đến Chùa Dạm bằng xe bus
Ngoài ra, bạn cũng có thể tới chùa Dạm bằng các phương tiện công cộng như: Xe bus, taxi, grab,….
Những phương tiện này rất phù hợp cho những ai mới đến Bắc Ninh lần đầu, chưa thực sự quen đường.
Với xe bus, bạn có thể di chuyển tới chùa bằng tuyến xe số 08.
✅✅✅ TÌM HIỂU: Chùa Từ Đàm nằm ở đâu
5. Lưu ý khi đi lễ Chùa Dạm
Khi đi lễ chùa Dạm, vì là khu vực tâm linh, nên bạn cần phải lưu ý tới một số vấn đề sau đây:
- Để ý tác phong, trang phục khi vào chùa. Bạn cần ăn mặc giản dị, lịch sự, không diện các bộ đồ quá lòe loẹt, phản cảm.
- Giữ thái độ lịch sự khi vào chùa hành hương, lễ bái, không nói tục, chửi bậy, khạc nhổ, nói to,… làm ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của chùa.
- Chỉ được để tiền vào các hòm công đức, không bỏ tiền lên các tượng phật.
- Không được tự ý mang bất cứ đồ vật gì của chùa mang về nhà,
- Khi thăm quan trong chùa, bạn cũng cần lưu ý tự bảo quản đồ đạc cá nhân, tránh để xảy ra mất trộm.
